Chả cá Lã Vọng – món ăn đặc trưng của Hà thành

Cá làm chả thường là cá lăng tươi. Đây là loại cá ít xương, ngọt thịt và thơm. Đặc biệt nhất và cũng vô cùng hiếm hoi là chả làm từ cá Anh Vũ, bắt ở ngã ba sông Bạch Hạc (Việt Trì – Phú Thọ). Không có cá lăng thì có thể dùng đến cá nheo, cá quả, nhưng cá nheo thì thịt bở hơn và cá quả thì nhiều xương dăm hơn nên không ngon bằng cá lăng.

Làm chả cá mất nhiều công đoạn lọc thịt và sơ chế. Cá được lọc hai bên sườn, thái bản, ướp với nước riềng, nghệ, mẻ, hạt tiêu và nước mắm theo phương cách bí truyền. Cá ướp ít nhất 2 giờ đồng hồ rồi kẹp vào vỉ nướng. Chả phải được giở đều tay sao cho hai mặt đều chín vàng như nhau. Chuẩn bị ăn, người ta mới mang những kẹp chả nướng đã chín trút vào chảo mỡ sôi đặt trên bếp than hoa trên bàn ăn, cùng với rau thì là và hành hoa cắt khúc. 

Mắm tôm phải được pha chế bằng cách vắt chanh tươi, thêm ớt, đánh sủi, tra thêm chút tinh dầu cà cuống, thêm vài giọt rượu trắng, một ít nước mỡ và đường.

 

Chả cá được bắc trên bếp, mùi thơm sực nức khắp phòng. Bỏ ít hành và rau thì là vào chảo. Khi rau chín, gắp chả cá cùng rau ra bát, kèm thêm chút bún rối, chút mỡ, chút mắm tôm và đậu phộng rang. Chả cá vừa đẹp mắt lại vừa ngon miệng. Màu của bát chả cá đủ cả xanh của hành rau, vàng sậm của cá, nâu trắng của lạc, đỏ của ớt, tím của mắm tôm vừa ngon với vị ngọt của cá, mùi rau và vị bùi của lạc rang. Do có nhiều mỡ nên khi ăn phải kèm theo cuống hành tươi chẻ nhỏ ngâm qua dấm pha loãng. Ngoài cách trên, một số người có thể cho cả bún vào chảo và đảo nhanh với cá, thì là, hành hoa sau đó trút ra bát ăn. Ăn cách này nóng, rất ngon, nhưng sẽ ngấy hơn.

Chả cá Lã Vọng trở thành món ăn nổi tiếng khắp xa gần từ lúc nào không hay. Tương truyền vào những năm thời kỳ Pháp thuộc, ở số 14 Hàng Sơn (phố Lã Vọng ngày nay) có một gia đình họ Đoàn sinh sống. Họ thường lấy nhà mình làm nơi cưu mang nghĩa quân Đề Thám. Chủ nhà hay làm món chả cá rất ngon đãi khách, lâu dần thành quen, những vị khách ấy đã giúp gia đình mở một quán chuyên bán món ăn này, vừa để nuôi sống gia đình, vừa làm nơi tụ họp. Lâu dần, hai tiếng “Chả Cá” được gọi thành tên phố.

Trong nhà hàng luôn bày một ông Lã Vọng – Khương Tử Nha ngồi bó gối câu cá – biểu tượng của người tài giỏi nhưng đang phải đợi thời. Vì thế khách ăn quen gọi là Chả cá Lã Vọng, ngày nay trở thành tên nhà hàng và cũng là của món ăn. Bí quyết làm chả cá chỉ truyền lại cho người con cả họ Đoàn.

Ngày nay đã có nhiều hàng chả cá được mở tại Hà Nội nhưng căn nhà trên phố Chả Cá vẫn là cửa hàng chả cá ngon bậc nhất và trở thành thương hiệu nổi tiếng khắp gần xa về món ăn thơm ngon mang hương vị riêng của người Hà thành xa xưa.