Ly hôn là một quyết định khó khăn và đầy cảm xúc, đặc biệt khi có sự tham gia của những đứa trẻ. Quyền nuôi con sau khi ly hôn luôn là vấn đề nhạy cảm và được quan tâm đặc biệt bởi cả hai bên phụ huynh và pháp luật. Những thay đổi trong các quy định pháp lý liên quan đến quyền nuôi con có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và trách nhiệm của các bậc phụ huynh, cũng như sự phát triển của trẻ em.
Với những quy định mới được ban hành, việc xác định quyền nuôi con không chỉ dựa trên các yếu tố pháp lý mà còn cân nhắc đến các yếu tố về sự phát triển tâm lý, tình cảm và lợi ích tốt nhất cho trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về những thay đổi trong luật pháp, giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền lợi, nghĩa vụ của mình khi phải đối mặt với vấn đề quyền nuôi con sau khi ly hôn. Hãy cùng theo dõi để cập nhật những thông tin quan trọng và những quy định mới nhất trong vấn đề này!
Xác định quyền nuôi con khi ly hôn
Ly hôn, theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình, là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng thông qua bản án hoặc quyết định có hiệu lực của Tòa án. Sau khi ly hôn, dù không còn sống chung, cha mẹ vẫn có trách nhiệm và quyền nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con cái, đặc biệt là đối với con chưa đủ 18 tuổi, con đã trưởng thành nhưng mất năng lực hành vi dân sự, hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản tự nuôi sống bản thân. Quy trình xác định người nuôi con sau ly hôn được quy định tại Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cụ thể như sau:
- Vợ chồng có thể thỏa thuận về việc ai sẽ là người trực tiếp nuôi con, cũng như quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên đối với con sau ly hôn. Nếu không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ căn cứ vào lợi ích tốt nhất của con để quyết định. Nếu con đã đủ 7 tuổi trở lên, ý kiến của con sẽ được xem xét.
- Đối với con dưới 36 tháng tuổi, pháp luật ưu tiên giao cho mẹ nuôi trực tiếp, trừ khi người mẹ không đủ điều kiện về vật chất và tinh thần để chăm sóc con, hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Khi đưa ra yêu cầu giành quyền nuôi con, các bên cần chứng minh điều kiện nuôi dưỡng về mặt kinh tế và tinh thần, bao gồm:
- Điều kiện kinh tế: Cần chứng minh thu nhập ổn định, tài sản cá nhân và nơi ở đảm bảo để tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của con, bao gồm cả sinh hoạt, học tập và vui chơi.
- Điều kiện tinh thần: Phải chứng minh khả năng dành thời gian chăm sóc, giáo dục con cái, cũng như tình cảm yêu thương và sự ổn định về đạo đức để nuôi dưỡng con đúng cách.
Ngoài ra, nếu bên đối phương không đủ điều kiện nuôi con, có thể chứng minh thông qua hành vi không phù hợp như: Thường xuyên có hành vi bạo lực, thiếu thời gian chăm sóc con hoặc chứng minh thu nhập, tài sản và nơi ở không đảm bảo cho việc nuôi dưỡng con cái.
Có thể cấm cha/mẹ thăm con sau ly hôn không?
Theo quy định tại Điều 82 và Điều 83 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, pháp luật đã làm rõ quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái sau khi ly hôn, bao gồm cả quyền thăm nom của người không trực tiếp nuôi con và nghĩa vụ của người trực tiếp nuôi con. Cụ thể:
- Người không trực tiếp nuôi con có quyền thăm nom và chăm sóc con mà không bị ai cản trở.
Tuy nhiên, nếu việc thăm nom bị lợi dụng để gây cản trở hoặc làm ảnh hưởng xấu đến việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục con, thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom của người không trực tiếp nuôi con.
- Người trực tiếp nuôi con và các thành viên trong gia đình không được phép ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục của người không trực tiếp nuôi con.
Điều này có nghĩa là việc ngăn cản cha/mẹ không trực tiếp nuôi con thăm nom con là hành vi vi phạm pháp luật. Nếu cố tình ngăn cản quyền thăm nom, người vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 56 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, với mức phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi ngăn cản quyền thăm nom giữa cha mẹ và con cái, ông bà và cháu, trừ trường hợp quyền thăm nom đã bị hạn chế theo quyết định của Tòa án.
Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với quyền nuôi con sau khi ly hôn
Quyền và nghĩa vụ của người trực tiếp nuôi con
- Người trực tiếp nuôi con có trách nhiệm trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái theo đúng quy định của pháp luật.
- Cha mẹ và các thành viên trong gia đình của người trực tiếp nuôi con không được phép ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con của người không trực tiếp nuôi con.
- Người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không nuôi con thực hiện các nghĩa vụ đối với con cái theo quy định của pháp luật.
- Người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con và các thành viên gia đình tôn trọng quyền nuôi con của mình.
- Trong trường hợp cha mẹ không trực tiếp nuôi con lợi dụng quyền thăm nom để gây cản trở hoặc ảnh hưởng xấu đến việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục con, người nuôi con trực tiếp có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom của người đó.
Quyền và nghĩa vụ của người không trực tiếp nuôi con
- Cha mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền được sống chung với người nuôi con của con cái.
- Cha mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo đúng quy định của pháp luật.
- Người không trực tiếp nuôi con có quyền thăm nom con mà không bị ai cản trở.
Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn
Trong trường hợp có yêu cầu từ cha, mẹ, người thân của con, cơ quan nhà nước quản lý về gia đình hoặc trẻ em, hoặc Hội Liên hiệp Phụ nữ, Tòa án có thể xem xét và quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con. Việc thay đổi này có thể được thực hiện khi có một trong các lý do sau:
- Cha mẹ đạt được thỏa thuận về việc thay đổi người nuôi con sao cho phù hợp với lợi ích tốt nhất của con.
- Người trực tiếp nuôi con không còn đủ khả năng hoặc điều kiện để tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con.
Đặc biệt, nếu con từ đủ 7 tuổi trở lên, Tòa án sẽ xem xét nguyện vọng của con khi quyết định thay đổi người nuôi con. Việc lấy ý kiến của con phải đảm bảo các yếu tố sau:
- Phương pháp lấy ý kiến phải thân thiện, phù hợp với tâm lý, độ tuổi và mức độ trưởng thành của con, giúp con có thể bày tỏ quan điểm một cách rõ ràng và đầy đủ.
- Phải tránh việc lấy ý kiến trước mặt cha mẹ để không tạo áp lực tâm lý cho con.
- Không được ép buộc hay gây căng thẳng, áp lực cho con trong quá trình lấy ý kiến.
Hạn chế quyền nuôi con sau ly hôn
Cha mẹ có thể bị hạn chế quyền nuôi con đối với con chưa thành niên trong những trường hợp sau:
- Bị kết án vì tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con.
- Phá hoại tài sản của con, bao gồm việc mua bán, tặng cho, hủy hoại hoặc thực hiện các hành vi khác làm tổn hại tài sản của con mà không vì lợi ích của con.
- Sống một lối sống đồi trụy, bao gồm các hành vi ăn chơi, tiêu khiển không lành mạnh, trái với thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của con.
- Xúi giục hoặc ép buộc con thực hiện các hành vi trái pháp luật và đạo đức xã hội, thông qua lời nói, hành động hoặc các hình thức khác, khiến con làm điều trái với quy định pháp luật hoặc chuẩn mực xã hội.
Quyền nuôi con sau khi ly hôn là một vấn đề phức tạp và có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của cả phụ huynh và trẻ em. Những quy định mới về quyền nuôi con mang đến một sự thay đổi quan trọng, chú trọng hơn đến lợi ích tốt nhất của trẻ, đồng thời giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình trong quá trình giải quyết tranh chấp. Việc nắm vững những quy định này sẽ giúp bạn có một hành động đúng đắn, bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ.
Tuy nhiên, trong quá trình đòi quyền nuôi con, không phải lúc nào cũng dễ dàng đạt được thỏa thuận công bằng và hợp lý. Nếu bạn gặp phải khó khăn hay vướng mắc trong việc bảo vệ quyền nuôi con, đừng ngần ngại liên hệ với Công ty Tư vấn Khánh An. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc hiểu và thực thi các quy định pháp luật, giúp bạn đạt được kết quả tốt nhất trong vấn đề quyền nuôi con. Hãy để đội ngũ chuyên gia của Khánh An đồng hành cùng bạn, giải đáp mọi thắc mắc và hỗ trợ bạn trong quá trình đòi quyền nuôi con!
Giới thiệu về dịch vụ Công ty tư vấn Khánh An
Khánh An tự hào là một trong những đơn vị hàng đầu cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết mang đến cho Quý Khách hàng các giải pháp pháp lý toàn diện và hiệu quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu và yêu cầu của từng doanh nghiệp cũng như cá nhân.
Các lĩnh vực tư vấn của chúng tôi bao gồm:
- Tư vấn pháp luật doanh nghiệp Việt Nam (bao gồm doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài) và các loại giấy phép con.
- Tư vấn cho các Doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang các thị trường Singapore, Hồng Kông, BVI,…
- Tư vấn hoàn thiện Hợp đồng, các văn kiện pháp lý cho Doanh nghiệp.
Giá trị cốt lõi của Khánh An
Chúng tôi luôn hướng tới 3 giá trị cốt lõi: UY TÍN – CHẤT LƯỢNG – HIỆU QUẢ CAO. Những giá trị này không chỉ là kim chỉ nam trong hoạt động của chúng tôi mà còn là động lực để chúng tôi không ngừng phát triển. Chúng tôi tự hào khi nhận được những phản hồi tích cực từ Quý Khách hàng, điều này khẳng định chất lượng dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Khánh An sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để mang đến dịch vụ luật tốt nhất, đồng hành cùng sự phát triển bền vững của Quý Khách hàng.