10 Lời Khuyên Cho Nhà Đầu Tư Dài Hạn

1. Bán đi những cổ phiếu mất giá và giữ những cổ phiếu được giá

Thông thường, các nhà đầu tư kiếm lời bằng cách bán các khoản đầu tư tăng giá, nhưng lại giữ những cổ phiếu rớt giá với hi vọng rằng một ngày nào đó nó sẽ phục hồi. Nếu không xác định được thời điểm để bán đi những cổ phiếu “vô vọng”, thì trong viễn cảnh xấu nhất, nhà đầu tư sẽ phải chứng kiến các cổ phiếu này chạm đáy đến mức gần như vô giá trị. Tất nhiên, trong lý thuyết, việc nắm giữ công cụ đầu tư có chất lượng và bán đi những thứ không sinh lời là một quyết định thông minh, nhưng rất khó để áp dụng trong thực tiễn. Những thông tin sau đây có lẽ sẽ hữu ích cho nhà đầu tư:

Giữ cổ phiếu được giá trong đà tăng 

Peter Lynch là nhân vật nổi tiếng với thuật ngữ “tenbaggers”, hay còn gọi là đầu tư tăng gấp mười lần về giá trị. Về lý thuyết, phần lớn thành công của ông chỉ đến từ một số lượng nhỏ các cổ phiếu trong danh mục đầu tư nhưng chúng lại đem về lợi nhuận lớn. Nếu nguyên tắc bán ra của NDT là sau khi giá cổ phiếu tăng đến một cấp số nhân nhất định, ví dụ tăng đến 3 lần, có lẽ bạn sẽ không bao giờ tối đa hóa lợi nhuận từ cổ phiếu đó. Trong lịch sử đầu tư, chưa một ai với tâm lý “bán sau khi tôi kiếm được gấp 3 lần số ban đầu” lại có thể đạt được “ten bagger”. Đừng đánh giá thấp một cổ phiếu hiệu quả với những nguyên tắc cá nhân cứng nhắc. Nếu bạn không hiểu rõ về tiềm năng của công cụ đầu tư, quy tắc cá nhân của bạn có thể trở nên thiếu thực tế và gây cản trở.

Tống khứ những cổ phiếu đang rớt giá

Không có gì đảm bảo rằng sau khi giảm giá trong thời gian dài, một cổ phiếu sẽ phục hồi trở lại. Ngoài việc không nên đánh giá thấp những cổ phiếu tốt, bạn cũng cần phải thực tế với các khoản đầu tư có biểu hiện đi xuống. Rất khó để thừa nhận rằng cổ phiếu của bạn đã bị mất giá bởi điều đó cũng có nghĩa là bạn thừa nhận mình đã sai lầm. Nhưng điều quan trọng là phải thành thật với bản thân để nhận ra rằng cổ phiếu đó đã không hiệu quả như bạn mong đợi. Đừng e ngại dẹp bỏ lòng kiêu hãnh để bắt đầu một khởi đầu mới trước khi bạn bị thua lỗ nặng hơn.

Thông điệp trong cả hai trường hợp trên là hãy nghiên cứu kỹ để đánh giá các công ty dựa trên giá trị của họ. Trong mỗi tình huống, bạn vẫn phải quyết định liệu rằng mức giá có phản ánh đúng tiềm năng của công ty hay không. Nhưng hãy nhớ rằng đừng để nỗi sợ hãi làm hạn chế lợi nhuận hay gia tăng thua lỗ của bạn.

2. Đừng vội nghe theo lời mách nước của ai đó

Bạn không nên ngay lập tức nghe theo một lời mách nước nào, dù đó là từ bạn bè, người thân hay thậm chí nhà môi giới. Khi quyết định đầu tư, một điều rất quan trọng là bạn phải biết lý do tại sao, sau đó tự mình nghiên cứu và phân tích các công ty trước khi xem xét đến việc đầu tư những đồng tiền mồ hôi nước mắt của mình. Tin tưởng vào thông tin từ ai đó không những là cách làm thiếu tính phương pháp mà còn đặt bạn vào một trò chơi may rủi. Chắc chắn sẽ có lúc bạn gặp may và kiếm lời được nhờ những lời khuyên này. Tuy nhiên, chúng sẽ không bao giờ giúp bạn trở thành một nhà đầu tư có hiểu biết, điều vô cùng cần thiết để thành công về lâu về dài.

3. Đừng để quá bận tâm mọi diễn biến nhỏ nhặt 

Là một nhà đầu tư dài hạn, bạn không nên hoảng sợ khi các khoản đầu tư gặp phải những biến động ngắn hạn. Khi theo dõi hoạt động của các khoản đầu tư, bạn nên nhìn vào bức tranh tổng thể. Hãy nhớ là cần phải tự tin vào chất lượng các khoản đầu tư của mình thay vì lo lắng về sự biến động ngắn hạn vốn không thể tránh khỏi. Ngoài ra, đừng vì vài đồng có thể tiết kiệm được khi đặt lệnh thị trường mà không sử dụng lệnh cắt lỗ.

Thực ra thì, các nhà giao dịch chủ động có thể tận dụng những biến động theo từng ngày hay thậm chí theo từng phút để kiếm lời. Tuy nhiên, những lợi nhuận của một nhà đầu tư dài hạn lại đến từ kiểu biến động thị trường hoàn toàn khác – thứ xảy ra qua nhiều năm – vì vậy hãy tập trung vào việc phát triển nguyên tắc đầu tư tổng thể bằng cách trang bị kiến thức và rèn luyện kĩ năng cho bản thân.   

4. Đừng quá coi trọng tỷ lệ P/E

Các nhà đầu tư thường quá coi trọng hệ số giá trên thu nhập cổ phần (P/E). Chỉ sử dụng tỷ lệ này để quyết định mua hoặc bán sẽ là liều lĩnh và thiếu khôn ngoan bởi đây chỉ là một trong số rất nhiều các công cụ bạn có thể dùng. Tỷ lệ P/E phải được hiểu trong một bối cảnh cụ thể, và nên được sử dụng kết hợp với các kết quả phân tích khác. Vì vậy, một tỷ lệ P/E thấp không hẳn có nghĩa là chứng khoán bị định giá thấp, và tương tự một  tỷ lệ P/E cao cũng không có nghĩa là công ty đó đang được định giá cao.

5. Hãy tránh xa cổ phiếu giá rẻ

Một quan niệm sai lầm phổ biến là nhà đầu tư nên mua cổ phiếu giá rẻ vì nếu có mất giá thì cũng khioong đáng là bao nhiêug. Nhưng cho dù bạn mua một cổ phiếu 5 USD hay 75 USD mà sau đó đều tụt giá xuống 0, thì bạn vẫn mất toàn bộ 100% số vốn đầu tư ban đầu. Cổ phiếu một công ty tệ hại đáng giá 5 USD hay cổ phiếu một công ty đáng gía 75 USD cũng đều có rủi ro sụt giá như nhau Trong thực tế, một cổ phiếu giá rẻ còn rủi ro hơn so với cổ phiếu giá cao hơn vốn chịu sự quản lý nghiêm ngặt hơn.  

6. Xác định và gắn bó với một chiến lược

Mỗi người có một phương pháp khác nhau để chọn cổ phiếu và hiện thực hóa các mục tiêu đầu tư. Để thành công, có rất nhiều cách và không thể nói một cách tuyệt đối chiến lược nào tốt hơn chiến lược nào. Tuy nhiên, một khi đã tìm ra hướng đi cho riêng mình, hãy gắn bó với nó. Lúng túng giữa các chiến lược lựa chọn cổ phiếu chỉ khiến bạn rơi vào tình huống xấu nhất chứ không phải là tốt nhất của những chiến lược đó. Liên tục chuyển đổi chiến lược sẽ chỉ khiến bạn chạy theo thị trường, điều mà chắc chắn hầu hết các nhà đầu tư nên tránh. Hoạt động của Warren Buffett trong thời kỳ bùng nổ mạng internet vào cuối những năm 90 là một ví dụ. Chiến lược định hướng giá trị của Buffett đã giúp ông trong nhiều thập kỷ, bất chấp những lời chỉ trích từ giới truyền thông. Nó đã giúp ông không bị hút vào những công ty khởi nghiệp công nghệ không tạo ra thu nhập và sụp đổ về sau.

7. Tập trung vào tương lai

Điều khó khăn nhất trong đầu tư là chúng ta phải đưa ra các quyết định lý trí dựa trên những điều thậm chí chưa xảy ra. Điều quan trọng cần ghi nhớ là mặc dù chúng ta sử dụng các số liệu quá khứ để dự báo những gì sắp đến nhưng những diễn biến trong tương lai mới là điều chúng ta cần quan tâm nhất.

Trong cuốn sách “Once Up on Wall street” (1990) của Peter Lynch (viết về kinh nghiệm của ông với Subaru) có một câu nói nổi tiếng:

“Nếu tôi nghi ngờ ‘Liệu cổ phiếu của Subaru có thể tăng giá nữa không?’ thì tôi đã không bao giờ mua Subaru sau khi nó vốn đã tăng gấp 20 lần. Nhưng tôi đã kiểm tra các chỉ số cơ bản, và nhận ra rằng Subaru là vẫn rẻ nên đã mua cổ phiếu đó, và sau đó nó đã tăng gấp 7 lần.”

Thông điệp ở đây là căn cứ một quyết định nên dựa trên tiềm năng trong tương lai hơn là những gì đã xảy ra trong quá khứ.

8. Có cái nhìn dài hạn

Những khoản lợi nhuận lớn trong ngắn hạn thường hấp dẫn những người mới tham gia thị trường. Tuy nhiên, mọi nhà đầu tư cần có tầm nhìn dài hạn, và xóa bỏ tâm lý “mua về, bán đi và hái ra tiền”. Điều này không có nghĩa là không thể kiếm tiền bằng cách giao dịch chủ động trong ngắn hạn. Tuy nhiên, như chúng ta đã đề cập, đầu tư và giao dịch là những cách rất khác nhau để tạo ra lợi nhuận từ thị trường. Giao dịch còn đi kèm với những rủi ro rất khác với những gì nhà đầu tư mua-và-nắm giữ phải đổi mặt. Do đó, giao dịch chủ động còn đòi hỏi phải có một số kỹ năng đặc biệt.

Hai cách thức kiếm lời trên đều có ưu và nhược điểm riêng, không thể nói cách nào là tốt hơn. Nhưng giao dịch chủ động sẽ không phù hợp với người thiếu thời gian, không có các nguồn lực tài chính, kiến thức và cả khao khát.

9. Hãy nghĩ thoáng

Nhiều công ty làm ăn hiệu quả thường có được danh tiếng, nhưng những công ty danh tiếng chưa chắc đảm bảo khoản đầu tư tốt. Hàng ngàn công ty nhỏ hơn vẫn có tiềm năng để trở thành những công ty hàng đầu trong nay mai. Thực tế, trong lịch sử, các công ty vốn hoá nhỏ lại có lợi nhuận lớn hơn các công ty vốn hoá lớn; trong những thập kỷ từ 1926-2001, các cổ phiếu vốn hoá nhỏ ở Mỹ đem lại lợi suất trung bình 12,27% trong khi chỉ số Index Standard & Poor (S&P 500) chỉ đạt 10,53%.

Điều này không có ý rằng bạn nên dành toàn bộ danh mục đầu tư vào cổ phiếu vốn hóa nhỏ. Thay vào đó, hãy hiểu rằng có rất nhiều công ty vượt xa những công ty trong chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones (DJIA), và rằng nếu bỏ qua các công ty ít được biết đến này, có lẽ bạn cũng đang bỏ qua những món hời lớn nhất.

10. Quan tâm đúng mức về thuế

Đặt thuế lên hàng đầu là một chiến lược nguy hiểm, vì nó thường khiến các nhà đầu tư đưa ra những quyết định tồi tệ và sai lầm. Dù hàm ý thuế có vai trò quan trọng, nhưng nó chỉ là mối quan tâm thứ yếu. Các mục tiêu chính trong đầu tư là làm tăng và bảo đảm an toàn cho tiền của bạn. Bạn nên cố gắng để giảm thiểu tiền thuế phải trả và tối đa hóa lợi nhuận sau thuế, nhưng điều này sẽ không thể xảy ra nếu bạn coi thuế suất là ưu tiên hàng đầu khi quyết định đầu tư.

Lời Kết

Luôn có những ngoại lệ cho mỗi quy tắc, nhưng chúng tôi hy vọng rằng những lời khuyên có cơ sở cho các nhà đầu tư dài hạn và các nguyên tắc chung nói trên sẽ ít nhiều hữu ích với bạn đồng thời giúp bạn hiểu hơn về tư duy đầu tư.