Có tiếng “làng ung thư”: Trai làng ế vợ

“Tự hào gì cái danh hiệu làng ung thư”

Vừa tiếp chuyện chúng tôi, cụ Lê Văn Hạnh vừa phải lấy tay che mũi vì mùi hôi nồng nặc của khói thải bao trùm lên không khí nơi đây. Cụ Hạnh nói như giải thích với chúng tôi: “Ngày nào cũng như ngày nào, mùi khói thải vẫn thế đấy các chú ạ. Hôm nào mà mất điện thì mùi còn nồng nặc hơn nhiều”.

Sinh ra và lớn lên tại xã Thạch Sơn (Lâm Thao, Phú Thọ), cụ Lê Đức Hạnh cho biết tính đến nay đã 68 tuổi nhưng chính cụ cũng không còn nhớ là xã Thạch Sơn quê mình đã có bao nhiêu người chết vì căn bệnh quái ác ung thư. Con số tính toán và thống kê được đó là những người được phát hiện và điều trị tại bệnh viện, bệnh viện lưu lại hồ sơ bệnh án, chứ những trường hợp “lặng lẽ mắc bệnh, lặng lẽ ra đi” thì nhiều lắm.

Vừa trò chuyện, cụ Lê Văn Hạnh vừa phải lấy tay che kín mặt mũi vì mùi hôi nồng nặc

“Giờ chúng tôi đi đâu nói đến Thạch Sơn là ai ai cũng biết. Cả tỉnh biết, cả nước biết. Thỉnh thoảng đi xa, nói quê quán, ai người ta cũng nhìn mình rồi hỏi: “Bác là người làng ung thư à?”. Người ta thì tự hào về làng quê mình là làng văn hóa, làng cổ, làng truyền thống anh hùng, làng làm kinh tế giỏi, còn quê mình thì bị mang tiếng là… “làng ung thư”. Chúng tôi đâu có tự hào gì về cái “danh hiệu bất đắc dĩ” ấy, khổ lắm các chú ạ”, cụ Hạnh nói.

Đếm đốt ngón tay, cụ Hạnh nhẩm tính, chỉ riêng từ năm 2000 đến nay, chỉ riêng Khu 8 (xã Thạch Sơn) của cụ đã phải tiễn đưa hơn chục người chết vì mắc bệnh ung thư, còn cả xã Thạch Sơn thì chắc còn nhiều nữa. Nhiều người tuổi chưa đầy bốn mươi.

“Có 3 môi trường là đất, nước và không khí thì đều bị nhiễm độc cả, không mắc bệnh ung thư mới là lạ. Người xấu số mắc bệnh rồi chết đã khổ là một lẽ, đằng này đến cả người đang sống cũng khổ, cũng không biết chết lúc nào. Cả làng tôi, khoảng hai ba chục năm trở lại đây chưa có cụ nào mừng thọ tuổi 80 cả”, cụ Hạnh cho biết.

Trai “làng ung thư”… ế vợ

Ngoài ra, theo cụ Hạnh, vì xã Thạch Sơn bị mang tiếng là “xã ung thư” mà con trai làng cụ bị… ế vợ. Cụ Hạnh cho biết, có lần cháu trai của cụ đưa người yêu đến nhà chơi, lúc cụ rót nước mời thì cô gái nhất quyết không uống mà lấy từ túi xách ra chai nước khoáng để uống. Cụ gặng hỏi thì cô gái mới bẽn lẽn giải thích: “Vì cháu sợ nước ở đây nhiễm độc hóa chất, uống vào sẽ mắc bệnh ung thư” (!)

“Tội lắm các chú ạ, đám con gái ở nơi khác cũng vẫn thường xuyên “đu đưa” qua lại với đám trai làng tôi, nhưng yêu thôi, chứ bảo cưới xin rồi về làm dâu làng tôi là đứa nào cũng… bỏ chạy mất dép. Hàng chục thằng con trai trong làng lớn tồng ngồng ra rồi mà đã có đứa nào lấy được vợ đâu.

Xã Thạch Sơn được cho là xã có kinh tế khá phát triển, đời sống kinh tế của người dân tương đối ổn định song hiện nay rất nhiều người bỏ quê ra đi để… “tị nạn” vì ô nhiễm môi trường.

Đám con gái nơi khác thì bảo đám trai làng tôi rằng cưới em thì hoặc anh ở rể, hoặc mua đất làm nhà nơi khác để sống, chứ về xã về làng anh thì em không về đâu, sợ lắm. Các chú tính, ở rể thì đâu phải thằng con trai nào cũng chịu, mà mua đất nơi khác thì tiền ở đâu ra, thành ra cuối cùng có đám yêu nhau hàng 3 – 4 năm rồi lại chia tay là vì thế”, cụ Hạnh tâm sự.

“Nếu nói về mặt bằng chung kinh tế thì làng tôi và cả xã Thạch Sơn này gần như hơn hẳn các làng xã khác trong tỉnh Phú Thọ. Việc làm và thu nhập của người dân quê tôi khá ổn định. Nhưng không phải vì thế mà đám con gái nơi khác chịu về làm dâu đâu, họ vẫn nơm nớp lo sợ đấy. Các cụ ta ngày xưa thường hay bảo: “Yêu nhau tam tứ núi cũng leo”, nhưng đó là nói về khoảng cách địa lý thôi, chứ đụng đến vấn đề sức khỏe, tính mạng con người thì ai mà chẳng sợ, tình yêu mà gặp ung thư thì cũng… “tắt điện” thôi các chú ạ”, cụ Hạnh cười.

Cụ Hạnh cho biết, ngay như người cháu trai của cụ, dù ở quê vẫn nhiều việc làm phù hợp và thu nhập cũng khá, nhưng ngay sau khi cưới vợ xong, hai vợ chồng vẫn quyết định “ly hương”, vào thành phố Hồ Chí Minh để lập nghiệp.

“Vợ chồng chúng nó bảo: Chúng cháu cũng muốn ở quê lắm, nhưng mà không thể được. Làng mình giờ ô nhiễm như thế, đời bố mẹ, ông bà đã gánh chịu, giờ đến lượt con cái chúng cháu sinh ra nữa thì biết tính sao… Nghe vợ chồng nó nói mà tôi ứa nước mắt ra các chú ạ. Có ở đâu khổ như cái làng tôi không, có làng, có nhà mà nhiều người vẫn phải bỏ quê mà đi…”, cụ Hạnh ngậm ngùi.