Độc đáo câu mực ở Bạch Long Vĩ

Ảnh: micronet.vn

Phải thuyết phục mãi, Tính – một chủ tàu câu mực có thâm niên đến hàng chục năm trong cầu cảng Bạch Long Vĩ mới đồng ý cho tôi lên tàu cùng anh đi câu mực nhưng với điều kiện: tôi phải bơi được 3 km trong điều kiện có áo phao. Anh bảo: trong khi câu, nếu có gió lốc bất ngờ thì cũng không bị chết đuối. Sau một phút ngần ngừ, tôi đồng ý cho dù cũng không thực sự tin chắc lắm ở khả năng bơi lội của mình. Chiếc thuyền câu của Tính nổ máy, nhổ neo tiến ra đại dương mênh mông sâu thẳm. Trời chiều, giữa đại dương hình như hoàng hôn xuống muộn, 6 giờ chiều mà chẳng khác 4 giờ ở trong đất liền.

Hôm nay, chuyến đi câu mực của Tính khác với thường lệ bởi sự có mặt của tôi. Chiếc thuyền rẽ sóng ra khơi mỗi lúc một nhanh, chẳng mấy chốc, đảo Bạch Long Vĩ chỉ còn là một bóng mờ trên mặt biển. Đến 7 giờ tối, những tia nắng gần như chỉ còn nhạt nhoà trên mặt biển, trời tối rất nhanh. Nhìn trời Tính lẩm bẩm: cuối tháng thế này chắc thắng to. Nói rồi anh cúi xuống khoang máy, con thuyền bỗng rồ máy lên mạnh mẽ, cả vùng biển trở nên sáng loà trước ánh sáng của hơn 10 ngọn đèn trên nóc thuyền. Tôi ngước nhìn ra chung quanh, cả vùng biển với hàng trăm con tàu và hàng nghìn bóng đèn toả sáng trông như thành phố nổi. Tính bấm vai tôi: đến giờ rồi đấy. Đoạn anh tiến về phía đuôi tàu bung ra một chiếc dù trắng cỡ lớn xuống nước và ra ra mũi tàu lật mui khoang trước lấy ra hơn 10 chiếc cần câu.

Tôi chưa bao giờ thấy cần câu nào kỳ lạ như vậy, vừa to lại vừa ngắn, chỉ khoảng hơn  1m, cước câu cũng không dài nhưng điều đáng ngạc nhiên là ở mỗi đầu cước được buộc một chiếc mồi giả. Thấy tôi mân mê chiếc cần câu trong tay, Tính cười: cứ thả xuống nước thì biết. Cạnh mạn thuyền lúc này, tôi nhìn thấy khá nhiều cái bóng trắng lập lờ của những con mực, con thì bằng bàn tay, có con thì gần bằng cái quạt nan. Tính nhanh nhẹn thả chiếc cần câu đầu tiên xuống nước, chẳng mấy chốc anh đã kéo lên được con mực khá to, những chiếc cần câu khác của anh thi nhau được kéo lên, mực nhiều vô kể. Làm theo anh, tôi thả chiếc cần câu xuống nước, vừa được khảng 5 giây, chiếc cần câu trĩu nặng, tôi kéo nhanh lên thuyền, một con mực to như chiếc quạt nan đang vùng vằng ở đầu sợi cước. Hoá ra, lũ mực chuyên đi phun mực đen lại bị đánh lừa bởi ánh sáng của những ngọn đèn, chúng cứ thấy mồi là đớp, không thể phân biệt được thật giả. Nhìn rổ mực mỗi lúc một đầy, ước khoảng 7- 8 kg, Tính bảo tôi: nghỉ tay tí đã, hôm nay hên quá, gặp đúng đàn, kiểu này chắc kiếm được vài chục cân rồi. Anh chọn mấy con ngon nhất, rạch dao, rửa qua rồi thả vào nồi bật bếp ga nhỏ để luộc, chỉ một lát sau anh bê đĩa mực luộc còn nóng hổi ra, miếng mực nào cũng cong như mực khô. Vừa mệt, vừa đói, đây quả là một bữa mực ngon nhất mà tôi từng được thưởng thức.

Vừa rót rượu, Tính vừa kể: cái nghề câu mực này cũng có hôm hên, hôm xui đấy ông ạ, có lần tôi đi cả đêm mà chẳng kiếm được con nào, cũng có lần không đủ sức mà câu vì hôm đó gặp trúng đàn, kiếm được chút tiền gửi về cho ông bà già. Tôi nhìn người đàn ông mới chỉ ngoài ba mươi nhưng sương gió và sóng biển đã tạo cho anh khuôn mặt “khắc khổ” dễ chừng già đến hơn chục tuổi. Quê anh ở Lập Lễ – một xã có nghề đánh mực nổi tiếng nhất cả nước. 15 tuổi anh đã bước xuống tàu đi biển, 24 tuổi lập gia đình, 10 năm bám đảo kiếm sống. Vợ anh cùng đứa con gái thì làm nghề chèo đò ở âu cảng. Có thể nói, gia đình anh có cuộc sống khá tươm tất khi thu nhập của hai vợ chồng lên đến vài triệu một tháng, có thể gửi về giúp gia đình.

Nhấp một hớp rượu, anh cười buồn: anh biết đấy, nghề câu mực cũng như đánh đố với thời tiết, cách đây mấy tháng, có người trốn cảng vụ, đi câu mực bằng thuyền nan rồi từ đó cũng chẳng thấy về nữa, nghe mọi người bảo, hôm ấy gió nổi to lắm… Nói xong anh tựa lưng vào vách thuyền, hai chúng tôi cùng im lặng, mỗi người đuổi theo một suy nghĩ, chỉ còn nghe tiếng sóng biển ầm ào xen lẫn tiếng máy thuyền.

Quả thật, đúng như lời ông Trần Xuân Lê, giám đốc Ban quản lý dự án cảng cá Bạch Long Vĩ, ở đảo ngư dân chỉ làm nghề câu cũng kiếm được khối tiền, ấy là lý do vì sao Bạch Long Vĩ ngày càng có nhiều tàu thuyền xuất hiện làm nghề câu mực và dịch vụ. “Thế một đêm anh câu được nhiều không” – tôi hỏi để phá vỡ sự im lặng. “Cũng không nhiều lắm, khoảng 10 cân đến 50 cân thôi, hôm nào đỏ thì câu được hàng tạ, nhưng chỉ vài tháng mới được một ngày thôi”. Tôi liền “đi” ngay một phép tính: mực lá tại Bạch Long Vĩ có giá khoảng 70.000 đồng/kg, nếu ngày thấp thì Tính cũng được 700.000 đồng, ngày nào cao được khoảng 7 triệu, tính trung bình mỗi ngày anh kiếm được 3 triệu đồng, mỗi tháng đi đánh mực 10 ngày anh  làm được 30 triệu đồng, trừ chi phí, xăng dầu, đá, thuế, bảo dưỡng phương tiện, anh thu về khoảng 15 -18 triệu đồng. Đây quả là số tiền khá lớn đối với một gia đình ngư dân, nhưng theo tôi được biết, ở khu vực âu cảng Bạch Long Vĩ, có những tàu kiếm đến 50 triệu đồng/tháng.

Bạch Long Vĩ đúng là miền “đất hứa” đối với ngư dân, lượng tàu ở đây ngày một nhiều khiến cho khâu quản lý ở cảng càng thêm khó khăn. Tôi thắc mắc: Vừa qua, giá xăng dầu lên cao, các tàu đánh cá của cả nước đang gặp khó khăn, nhiều tàu về nằm bờ mà sao ở đây hoạt động nhộn nhịp như chẳng có chuyện gì xảy ra thế nhỉ?. Tính cười: giá dầu thế này, chứ tăng đến gấp đôi đi nữa cũng chẳng sao. Đấy anh xem, từ nãy đến giờ tôi có mất bao nhiêu dầu đâu, chỉ mất ít thôi thôi. “Thế khâu dịch vụ ở đây ra sao, có thuận tiện không?” Tính vui vẻ: “ối giời, cái món này ở đây thì tuyệt vời, tàu ông chưa kịp về đến cảng đã có tàu dịch vụ đón ngay phía ngoài rồi, bao nhiêu họ cũng mua, họ mua rồi chuyển đi ngay, mang về Cát Bà bán thì có giá hơn nhiều. Tiếp tục đi, đàn mực này có vẻ lớn lắm”.

Tôi và Tính đi nhanh ra boong, hai chúng tôi mải miết thả cần câu xuống biển rồi cùng xuýt xoa khi kéo lên những chú mực béo mẫm, đen sì, cứ mỗi lần câu được con mực nào còn bé, Tính liền gỡ ra thả ngay xuống biển, anh bảo để cho nó lớn, đây cũng là việc góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho chính mình. Lần đầu đi câu mực nên tôi càng câu, càng hăng, chẳng mấy chốc tôi đã làm được như Tính, gỡ mực thoăn thoắt như thể chính mình là ngư dân vậy. Đêm càng về khuya, mực càng nhiều, hai chúng tôi kéo đến mỏi tay, nhưng đến gần sáng đàn mực thưa thớt dần. Tính cười vui vẻ: “thôi nghỉ tay, hôm nay là quá thắng rồi”. Tôi nhìn rổ mực, nhiều quá, rổ không thể chứa được nữa, mực tràn cả ra ngoài khoang, long lanh trong ánh đèn. Tính xếp cần câu rồi lấy hộp xốp bên trong đầy đá lạnh rồi nhặt mực thả vào đó. Chiếc thuyền tắt đèn quay về phía đảo Bạch Long Vĩ, nơi ngọn hải đăng vẫn cần mẫn chiếc sáng và đội tàu dịch vụ đang chờ sẵn…

Tàu cập cảng, tôi nhìn đồng hồ: gần 4 giờ sáng, một ngày mới đang chuẩn bị bắt đầu.

 Huy Hoàng