Độc đáo nghề “giám định” sầu riêng

Dọc quốc lộ 14 đoạn đi qua huyện Đăk Mil có nhiều điểm bán, thu mua sầu riêng, ở mỗi điểm đều có một người chuyên thử, phân loại và tư vấn cho khách hàng đến hỏi mua, bán sầu riêng.

Anh Nguyễn Hồng Đức (46 tuổi, thôn Đức Sơn, Xã Đức Mạnh, Đăk Mil, Đăk Nông) chia sẻ cách thử sầu riêng bằng cách dùng dao gõ sau gần 8 năm kinh nghiệm. Theo anh Đức, “khi thử phải tập trung lắng nghe âm thanh, kèm theo cảm giác, kinh nghiệm để có thể phân ra thành từng loại. Âm thanh bộp bộp là sầu riêng chín, tiếng nghe “mềm” hơn một chút là trái hạt lép, loại có giá trị cao. Còn trái nào gõ vào nghe cong cong là còn xanh”.
 

Để kiểm chứng tài nghệ thử sầu riêng, anh Đức đã bổ cho chúng tôi xem hai trái sầu riêng mà theo anh nhận xét là một quả chín hạt lép, một quả xanh. Quả thật những phán đoán của anh rất chính xác.

“Điều quan trọng nhất là sự hài lòng của khách hàng – anh Hồng Đức chia sẻ thêm – Cách thử này tui học được từ những người thợ làm sầu riêng chuyên nghiệp ở Long Thành lên làm việc tại nhà tui cách đây gần chục năm, bây giờ thì tui có thể phân loại và độ chính xác khoảng 95%”.

Theo anh Đức việc dùng dao xâm vào trái sầu riêng sẽ không tốt vì những vết thử đó sẽ bị chua, nếu nhiều vết thử trên một trái thì sẽ khó bảo quản được lâu.

Mỗi ngày điểm bán sầu riêng của anh Đức xuất đi TP.HCM, An Khê, Gia Lai hơn 60 giỏ hàng, mỗi giỏ trên 100 kg sầu riêng.
 

Chị Trương Thị Kim Châu (45 tuổi, ở thôn Đức Sơn, xã Đức Mạnh, Đăk Mil, Đăk Nông) thì chuyên thử sầu riêng bằng cách dùng dao xâm vào trái rồi rút dao ra, nhìn phần cơm dính trên dao, ngửi, nếm. Cơm thơm và ngọt là trái sầu riêng ngon; nước dính nhiều trên dao là trái sầu riêng bị sượng; không có cơm thì trái sầu riêng bị sống. Cách thử này chị Châu đã sử dụng suốt 7 năm nay, đây cũng là cách mà rất nhiều thợ thử sầu riêng sử dụng.

“Những người “thợ” thử sầu riêng là những người ngoài kiểm tra chất lượng hàng còn kiêm luôn phần phân loại hàng để xuất đi, người quyết định đến uy tín của điểm thu mua – chị Nguyễn Thị Khánh Phương với ba năm kinh nghiệm nói – Nếu thử không chính xác, phân loại không đúng thì rất dễ mất uy tin với khách hàng”.

Sầu riêng được phân thành 2 loại, loại nhì cơm nhạt dùng để nhập cho hàng kem (thu mua để sản xuất kem), loại nhất cơm vàng, thơm ngon. “Trái sầu riêng rụng thì sẽ thơm và cơm vàng còn sầu riêng hái trên cây, đem ủ thì sẽ không thơm và cơm trắng. Khó nhất trong việc thử vẫn là làm sao để phân ra được loại nào hạt lép, loại nhiều hạt”, chị Phương nói.

“Dù thử bằng cách dùng dao xâm hay gõ thì hàng sầu riêng nhập đi có điểm khá đặc biệt là nếu hàng kém chất lượng thì có thể trả về, chính vì thế khâu thử, kiểm tra phân loại sẽ quyết định đến việc kinh doanh mặt hàng này” – anh Đức tâm sự.