Khăn giấy ướt rất phổ biến nhưng nguy cơ không tốt cho sức khỏe

Thượng vàng hạ cám

Những năm gần đây, khăn giấy ướt trở thành vật dụng không thể thiếu khi chăm sóc trẻ của các bà mẹ. Chị Trần Thị Hiếu (ngụ quận Phú Nhuận, TP HCM), có con đầu lòng gần 2 tuổi, cho biết từ khi sinh đến giờ đều dùng khăn ướt để lau mỗi lần bé đi vệ sinh.

“Không khô như giấy vệ sinh – có thể làm xước da, khăn ướt mềm, lau xong thì da bé mát rượi lại có mùi thơm nên tôi để vậy luôn” – chị Hiếu nói. Một khảo sát bỏ túi của chúng tôi với các phụ huynh có con nhỏ cũng cho thấy nhiều người nghĩ rằng chỉ lau giấy ướt là đủ, không cần lau lại bằng nước ấm.

Đáp ứng nhu cầu, thị trường khăn giấy ướt ở các đô thị lớn hiện vô cùng phong phú, từ loại có nguồn gốc xuất xứ đến không nhãn mác, hàng nhập khẩu đến hàng trong nước, hàng bán từ vỉa hè cho đến tiệm tạp hóa, trên mạng hay tại siêu thị… Các thương hiệu phổ biến như: Bobby Care, Nuna, Baby Mamy, Baby Care, Baby Vina, Daily Care Baby… được đóng gói nhiều kích cỡ, từ 10, 30, 80 đến 100 tờ/gói…

Khảo sát tại một siêu thị ở quận 3 (TP HCM), chúng tôi nhận thấy có hơn 10 nhãn hiệu khăn giấy ướt. Trong đó, đa phần là sản phẩm nhập khẩu hoặc của các công ty đa quốc gia sản xuất tại Việt Nam.

Là sản phẩm chăm sóc bé nhưng trên bao bì các loại khăn ướt lại chỉ ghi rất chung chung, như: vải không dệt, nước tinh khiết, dung dịch lô hội, hương thơm. Có chăng, các sản phẩm này chỉ cảnh báo không được bỏ vào bồn cầu do không tan trong nước, không hề hướng dẫn phụ huynh phải lau lại cho bé sau khi dùng.

Ngoài vòng kiểm soát

TS Phạm Thành Quân, Trưởng Khoa Hóa Trường ĐH Bách khoa TP HCM, cho biết hiện Việt Nam chưa có quy định về tiêu chuẩn chất lượng đối với sản phẩm này, chủ yếu chấp nhận công bố về chất lượng của các doanh nghiệp sản xuất khăn giấy ướt. Trong đó, có những tập đoàn đa quốc gia đã đăng ký và được cấp chứng nhận theo hệ thống tiêu chuẩn chung trên toàn thế giới, Việt Nam chỉ chấp nhận công bố đó và cho phép đưa sản phẩm vào sử dụng.

Tuy nhiên, quá trình sản xuất tại Việt Nam có bảo đảm đúng như công bố, có được giám sát kỹ về điều kiện vệ sinh hay nhà sản xuất có điều chỉnh gì về thành phần, công thức… hay không thì không kiểm soát được.

“Thông thường, mùi thơm trong khăn giấy ướt có dẫn xuất từ bezen, aldehyde, hydroxy, một số chất dầu và chất định hương. Nếu nhà sản xuất sử dụng chất tạo hương chất lượng kém thì có thể gây dị ứng, thậm chí nhức đầu, choáng váng cho người sử dụng. Ngoài ra, khi để lâu, các hóa chất này phản ứng với nhau, có thể dẫn đến một số tác dụng phụ đối với người sử dụng” – TS Phạm Thành Quân phân tích.

Theo bác sĩ da liễu Hồ Xuân Vương, đối với sản phẩm dành cho trẻ em, tính an toàn là trên hết. Vì vậy, khi chọn mua khăn giấy ướt, người tiêu dùng nên chọn những sản phẩm được Bộ Y tế cho phép lưu hành, chú ý sử dụng trong thời gian bảo quản ghi trên bao bì.

“Khi dùng khăn giấy ướt cho trẻ, các bậc cha mẹ nên theo dõi kỹ, nếu thấy có biểu hiện dị ứng thì ngưng ngay. Ngoài ra, sau khi lau cho trẻ bằng khăn giấy ướt, nên lau rửa lại bằng nước sạch để bảo đảm chất bảo quản, chất nhờn trên khăn giấy không bám trên da, gây khó chịu cho trẻ” – bác sĩ Hồ Xuân Vương khuyến cáo.

Nguy cơ dị ứng

Bác sĩ Bùi Văn Khánh – Trung tâm Dị ứng miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội – cho biết trên thực tế, các sản phẩm khăn giấy ướt đều phải có tỉ lệ nhất định hóa chất bảo quản, hương liệu chống vi khuẩn và nấm mốc có hại. Những sản phẩm có hàm lượng chất bảo quản quá cao có thể ảnh hưởng đến sức khỏe – thường gặp nhất là nguy cơ dị ứng kích ứng da, đặc biệt đối với những người có da mẫn cảm, dễ bị dị ứng.

Một bác sĩ da liễu lưu ý dù sản phẩm khăn giấyướt quảng cáo là an toàn cho người sử dụng nhưng với các loại được bảo quản bằng hóa chất thì an toàn không có nghĩa là có thể sử dụng vô tư, nhất là với trẻ sơ sinh. Để bảo vệ sức khỏe, các bác sĩ da liễu khuyến cáo người tiêu dùng nên chọn loại giấy ướt có hương thơm tự nhiên, nhẹ nhàng. Không nên dùng khăn ướt để lau vết trầy xước vì các hóa chất trong khăn có thể sẽ làm vết thương bị xót.

Ngoài ra, với trẻ có cơ địa dị ứng, việc sử dụng những loại khăn giấy ướt chất lượng không bảo đảm cũng có thể dẫn đến viêm da, da hăm, rộp đỏ…

Chưa bị thu hồi

Theo các hãng tin nước ngoài, Cơ quan An toàn Dược phẩm Pháp đã từng đưa ra khuyến cáo “không được sử dụng chất phénoxyéthanol trong các sản phẩm khăn ướt dành cho trẻ dưới 3 tuổi”. Tuy nhiên, các thông tin này chỉ dừng ở mức khuyến cáo chứ chưa buộc phải thu hồi sản phẩm. Trong các sản phẩm bị nêu tên, Pampers là thương hiệu quen thuộc tại Việt Nam nhưng dòng sản phẩm khăn giấy ướt chưa được sản xuất cũng như nhập khẩu bán chính thức.