Người bệnh là trên hết

 Đau nỗi đau người bệnh

(SKDS) – Cùng thôn cùng xóm nên tôi chẳng lạ những lời người ta khen, chê y sĩ Nguyễn Ngọc Hiển – Trưởng Trạm y tế xã Quân Khê, Hạ Hòa, Phú Thọ. Gọi là chê, thực chỉ ngầm ý phàn nàn: – Hơi đam mê “cờ bạc” đấy! Hiển đỏ mặt, gượng cười: Ghép từ ghép ngữ như thế thì toi đời tôi rồi. Ham cờ thì có, chứ đánh bạc thì không khi nào. Mà có ham thì cũng chỉ xán vào bàn cờ những tối không trực, những đêm “đổi gác”!

Khuôn mặt thanh tú, ánh mắt lanh lợi, thân hình nhỏ thó lọt thỏm trong tốp nam nữ đồng nghiệp của trạm, nhưng việc chuyên môn thì Hiển vẫn là “cây cao bóng cả”. Cho dù trạm có nữ bác sĩ, y sĩ (BS,YS) đa khoa, chuyên khoa nhưng người bệnh thường muốn YS Hiển thăm khám… Có lần, cuộc cờ trong đêm với tôi đang vào hồi “kết”, phần thắng đang ngả về Hiển thì điện thoại di động đổ chuông, có người ốm nặng nhờ thăm khám tại gia, anh xòa bàn tay xóa bỏ cả ván cờ. Tôi hét toáng lên: – Chơi tiếp. Đâu phải phiên trực mà cuống cuồng như vỡ đê vỡ đập ấy thế! Nhìn tôi bằng ánh mắt chê trách; trùm áo mưa, lên xe, Hiển lao đi giữa mưa đêm tầm tã. Tôi thừ người, thu quân vào hộp, nuối tiếc cuộc cờ lỡ dở, nhưng ngẫm lại mới thấy YS Hiển nói sao thì làm thế: Thầy thuốc phải coi người bệnh là trên hết!

Y sĩ Hiển thăm vết thương cho bé trước khi cắt chỉ.

Một bận, ông chú tôi bị ngộ độc do ăn củ ấu, bụng dạ quắn quặn, mắt mũi trợn trừng, phải tức tốc khiêng lên trạm y tế khi đêm đã sang canh. Nhờ Hiển nên ông chú tôi “thoát hiểm”. Lúc ngồi dậy, nói lời cảm ơn thì Hiển cứ xoắn hỏi: Nào là, trước đó ông ăn, uống những gì? Nào là, ăn ở đâu, ăn bao nhiêu; ăn trước khi đau bao lâu?… Thì ra rõ khổ, ông chú tôi bị ngộ độc ấu luộc. Chả là củ ấu là đặc sản nổi tiếng của xã Quân Khê. Ấu đầu vụ ngon, bùi, nên chú tôi thường mua về “xơi” quên cơm, quên bữa… Vậy thì cớ chi ăn ấu lại gây cơ sự như vậy? Đến lúc này tôi mới hiểu cái nguyên nhân mà YS Trưởng trạm “truy lùng” là vì ông chú tôi “xơi” phải củ ấu của một gia đình mới phun thuốc trừ sâu. Nét mặt Trưởng trạm Nguyễn Ngọc Hiển lặng đi. Tuổi Đinh Mùi (1967) như đằm thêm năm, bảy con giáp…

Lo nỗi lo của mọi nhà

Trạm y tế xã Quân Khê, nơi người dân địa phương “cậy nhờ” khi đau ốm.

Trạm y tế xã với 2 dãy nhà cấp 3, diện tích xây dựng tới 250m² (bằng vốn của Chương trình 135, xong từ năm 2002), tọa lạc trong khuôn viên thoáng đoãng; sân, vườn, cổng sau, trước sạch sẽ, đẹp đẽ như công viên. Đội ngũ thầy thuốc luôn đủ quân số theo tiêu chí, cho dù BS vẫn ở diện luân chuyển của trung tâm y tế huyện. Trang thiết bị của trạm gấp tỉ tỉ lần ông Ký Tiêm hồi xa xưa ấy. Không ít người cáo bệnh, cáo tật, đến trạm cốt để được nhòm, được ngó chiếc máy xét nghiệm nước tiểu, bình ôxy, máy hút đờm, máy khí dung, bộ thiết bị sản khoa và vi tính nối mạng internet…

Mừng trạm, mừng xã nghèo nay được quyền hưởng và tiếp cận dịch vụ y tế, tôi siết chặt tay Trưởng trạm: – Vậy là thầy thuốc của ta có cơ nhàn hạ hơn trước! Hiển ớ ra, hình như anh giật mình về cách hiểu của tôi. Giọng tâm tình: – Trang thiết bị là khoa học, là rất quan trọng, nhưng gì thì gì cũng chỉ là phương tiện. Vừa nói Hiển vừa dứ dứ tay vào nơi trái tim mình: Cái tâm. Cái tâm của người thầy thuốc là tối quan trọng. Chứ nó không phải máy móc mới thôi thúc chúng tôi luôn phải duy trì chuẩn mực chuyên môn ở mức độ cao nhất. Nó mới là nơi thôi thúc, nhủ bảo chúng tôi về thái độ giao tiếp, về cung cách phục vụ, cái mà người bệnh nơi đâu cũng cần đến. Chính nó mới là nơi giục giã những thầy thuốc chúng tôi trên đất nghèo khó này biết sắp đặt thời gian, năng nổ tham gia công việc cải thiện y tế cộng đồng.

Thực ra, tôi muốn thêm lần đo cái tâm của Hiển. Nhưng cái khác ở anh, thậm chí khác hẳn nhiều người, YS Hiển rất ít nói về mình. Tôi quá hiểu, anh sinh ra từ một gia đình nghèo khó, có tới 9 chị em, phải bươn vượt mới nên giàu nên có. Hiển từng trải với nghề y ngay những năm trong quân ngũ, sau rồi được đào tạo bài bản, được huyện cất nhắc… Bởi thế, nghề cần đến anh và anh cần đến nghề như một lẽ đương nhiên. Có lẽ vì thế nên YS Nguyễn Ngọc Hiển mới luôn tâm niệm: Đất quê nghèo – Người bệnh là trên hết!

Quân Khê – Hà Nội, 6/2012

Ký của  Hồng Nghĩa