Peter Lynch – Thiên tài về kinh doanh quỹ tương hỗ

Vậy bằng cách nào Peter Lynch làm được điều đó? Phương pháp đầu tư ông đã sử dụng là gì?. Trước khi đi sâu vào phong cách đầu tư của ông, hãy thử nhìn vào cuộc sống và công việc đầu tư ban đầu của huyền thoại này.

Peter Lynch – Nhà quản lý tiền số một thế giới

Những ngày đầu của Peter Lynch

Peter Lynch sinh ngày 19/01/1944 tại Newton, Massachusetts. Ông theo học chuyên ngành lịch sử, tâm lý học và triết học tại trường Đại Học Boston và tốt nghiệp năm 1965.

Ông bước chân vào thế giới đầu tư lần đầu tiên thông qua một công việc sau giờ học – đó là nhặt bóng tại sân golf có tên Brae Burn County Club tại Newton. Làm công việc này trong vài năm đã giúp Lynch tiếp xúc được với một số nhà lãnh đạo và nắm bắt được một vài mẹo nhỏ về cổ phiếu. Năm 1963, khi đang là sinh viên năm 2, ông đã mua cổ phiếu lần đầu tiên, đó là của Flying Tiger Airlines, với giá 7 USD/cổ phiếu. Flying Tiger được biết đến là hãng hàng không vận chuyển hàng hóa đầu tiên ở Mỹ và là nhà điều hành máy bay quân sự chính trong suốt thời kỳ Chiến Tranh Lạnh. Tài năng tính toán thời gian của Lynch là vô cùng hoàn hảo. Cổ phiếu đã đóng vai trò quan trọng, mang lại lợi ích trên nhiều mặt do chiến tranh ở Việt Nam kéo dài. Chỉ qua một vài năm, Lynch đã tăng thêm 500% vốn đầu tư.

Công việc đầu tư

Ông đã từng nhặt bóng cho D. George Sullivan, sau này là chủ tịch Fidelity Investments, tập đoàn quản lý quỹ đầu tư tư nhân lớn thứ hai ở Mỹ. Sullivan đã đề xuất Lynch nên thử thực tập vào mùa hè tại Fidelity. Và vào năm 1965, Peter Lynch đã gia nhập vào Fidelity với tư cách là thực tập sinh nội trú.

Vận may bất ngờ của Lynch đó là Flying Tiger đã giúp ông chi trả học phí cho chương trình sau đại học tại Khoa Kinh Tế Wharton thuộc Đại Học Pennsylvania. Ông còn nhập ngũ hai năm với cấp bậc sĩ quan pháo binh.

Vào năm 1968, ông trở lại Fidelity và đảm nhiệm chức vụ nhà phân tích đầu tư chính thức, chịu trách nhiệm về các lĩnh vực may mặc, khai mỏ, kim loại và hóa chất. Năm 1974, bằng chính tài năng của mình, ông được bổ nhiệm chức vụ Giám đốc nghiên cứu. Ba năm sau, Peter Lynch trở thành người đứng đầu Quỹ Fidelity Magellan. Vào thời điểm đó, Fidelity Magellan là một quỹ đầu tư nhỏ và không có tiếng tăm với tổng tài sản chỉ 18 triệu USD. Khi Lych nghỉ hưu vào năm 1990, ông đã làm tăng khối tài sản này lên con số không tưởng là 14 tỷ UDS – doanh số trung bình khoảng 29% mỗi năm, một kỳ tích chưa từng thấy trong ngành đầu tư tương hỗ.

Phong cách đầu tư – Bài học cốt yếu

Peter Lynch là một nhà đầu tư tài chính mạnh. Phong cách đầu tư của ông cũng rất đa dạng và thường được ví von với hình ảnh “tắc kè hoa” trong giới đầu tư. Lynch luôn thích nghi với mọi phong cách đầu tư tại mỗi thời điểm.

Lynch cũng là người rất tham công tiếc việc. Ông có thể nói chuyện với các nhà điều hành, các giám đốc đầu tư, các chuyên gia và nhà phân tích đầu ngành hàng giờ đồng hồ. Sau khi nghỉ hưu, Peter Lynch đã dành ra một khoảng thời gian để đào tạo các nhà đầu tư. Ông đã đúc kết công thức đầu tư thành những nguyên tắc cơ bản sau:

• Chỉ đầu tư vào những cổ phiếu bạn nắm rõ: Lynch nhấn mạnh rằng bạn chỉ có thể nhận ra cơ hội đầu tư xung quanh mình bằng cách tập trung vào những gì bạn biết rõ và quen thuộc.
• Lợi nhuận, giá cả và mô hình kinh doanh tốt: Lynch thường dựa vào ba đặc tính này để đánh giá một công ty. Công ty phải có lợi nhuận, giá cổ phiếu phải thu hút và doanh nghiệp phải có lợi thế cạnh tranh cao.
• Kiểm tra những con số then chốt: Lời khuyên của “ông trùm” này khi nhìn vào một doanh nghiệp:

• Nếu một sản phẩm hay dịch vụ nào đó thu hút bạn, hãy chắc chắn rằng nó chiếm một tỷ lệ phần trăm nhất định trong tổng doanh số và đồng thời nó phải góp một phần đáng kể vào lợi nhuận của công ty.
• Dành ưu ái cho những công ty có vị thế về tiền mặt.
• Đứng đến gần những công ty có tỷ số nợ so với vốn cao.
• Tránh xa những công ty phát triển chậm và những cố phiếu có tính chu kỳ.

• Không nắm giữ tiền mặt: Bạn phải luôn trong tâm thế đầu tư, nếu không, rất có thể bạn sẽ bỏ lỡ những bước tiến của thị trường. Đừng sợ hãi trước những biến động của thị trường – hãy học cách bỏ qua những thăng trầm, đó là lời khuyên của doanh nhân hàng đầu này.
• Quản lý tốt là điều rất quan trọng: Hãy mua cổ phiếu của những doanh nghiệp dưới bàn tay lãnh đạo của những nhà quản lý có năng lực và có định hướng đầu tư.
• Đánh giá bên lề: Trước khi mua cổ phiếu của một công ty, bạn nên thử giải thích lý do khiến bạn chọn mua cổ phiếu đó. Bạn nên mô tả ngắn gọn lý do khiến bạn hứng thú với công ty đó, công ty phải làm gì để thành công và những chướng ngại cản trở con đường thành công đó.
• Căn cứ vào quyết định mua bán cụ thể của bạn: Bạn có lời hay thua lỗ không hoàn toàn phụ thuộc vào nền kinh tế, vì vậy không nên quá để ý đến biến động của thị trường. Hãy mạnh dạn mua khi bạn bị lôi cuốn bởi những đánh giá bên lề và bán ra khi giá cổ phiếu vượt quá giá trị nội tại.

Các tác phẩm

Peter Lynch, người cộng sự của John Rothchild, đã viết ba quyển sách có ảnh hưởng lớn đến lĩnh vực đầu tư:

1. “Learn to Earn” (Tạm dịch: Học cách kiếm tiền): Mục đích của cuốn sách này hướng tới những nhà đầu tư nghiệp dư đủ mọi lứa tuổi. Tác phẩm đề cập đến nền tảng cơ bản và nguyên tắc đầu tư – như cách chọn cổ phiếu và nhà môi giới hay phương pháp đọc báo cáo thường niên, vv.
2. “One Up On Wall Street” (Tạm dịch: Trên đỉnh phố Wall): Tác phẩm nói về phương pháp sử dụng cái vốn có để thu lợi trong thị trường. Thông điệp chính mà Peter Lynch muôn gửi gắm ở đây là cơ hội đầu tư luôn có rất nhiều, kể cả đối với những người không chuyên. Đơn giản chỉ bằng cách quan sát sự phát triển của doanh nghiệp và chú ý những môi trường xung quanh – từ những sạp hàng đến nơi làm việc – bạn có thể khám phá những công ty có tiềm năng phát triển trước cả các nhà phân tích chuyên nghiệp. Việc này có thể tạo ra “tenbagger”, tức là các cổ phiếu được đánh giá cao gấp mười lần trở lên và biến danh mục đầu tư chứng khoán hạng trung thành một “minh tinh”.
3. “Beating the Street” (Tạm dịch: Đánh bại phố Wall):  Peter Lynch đã chia sẻ kinh nghiệm quản lý thành công quỹ đầu tư Fidelity Magellan và cách lựa chọn hàng nghìn cổ phiếu trong nhiều năm, Lynch đã đúc kết thành  21 nguyên tắc hài hước mà ông gọi là “Những nguyên tắc của Peter”. 

Tóm lại, không quá khi nói rằng Peter Lynch là một trong những bậc thầy vĩ đại về đầu tư trong thời đại của chúng ta. Phong cách đầu tư cũng như các tác phẩm của ông là những bài học vô giá đối với những nhà đầu tư mới khởi nghiệp.

Thu Hằng (independent-stock-investing)