Steyr AUG – Súng trường tấn công bullpup thành công nhất

Steyr AUG (Armee Universal Gewehr: súng quân dụng phổ thông) là khẩu súng trường tấn công kiểu bullpup của Áo được thiết kế vào những năm 1960 bởi công ty Steyr Mannlicher GmbH & Co KG (trước đây là Steyr-Daimler-Puch). Quân đội Áo chính thức sử dụng AUG với tên gọi StG 77 vào năm 1977 để thay thế súng trường tự động StG 58 (hay còn được gọi với cái tên FN FAL) sử dụng cỡ đạn 7,62 x 51 mm.

Steyr AUG phiên bản tiêu chuẩn có độ dài 790 mm, nòng dài 508 mm với trọng lượng 3,6 kg. AUG có kết cấu chính bằng nhựa cao phân tử, chỉ được gia cố kim loại ở các vị trí cần thiết. AUG có thiết kế bullpup với vành bao quanh cò rất lớn, giúp xạ thủ có thể sử dụng dễ dàng kể cả khi đeo găng tay, ngoài ra vành bao này có chức năng tăng độ chắc chắn cho tay nắm chính. Một tay nắm phụ cũng được bố trí sẵn để thuận tiện cho xạ thủ trong việc cầm nắm.

AUG có thiết kế theo kiểu mô-đun tích hợp, cụ thể gồm 6 khối chính: Nòng, kính ngắm tích hợp, buồng đạn, cò, báng và hộp tiếp đạn. Nòng của AUG có 4 rãnh xoắn theo tỉ lệ 1:9 giúp ổn định đường đạn với các cỡ nòng có thể thay thế dễ dàng: tiêu chuẩn (508 mm), tiểu liên (350 mm), carbine (407 mm) và súng máy hạng nhẹ (621 mm).

Mặc định, AUG bản tiêu chuẩn sẽ được trang bị kính ngắm Swarovski có độ phóng đại 1,5x, đặt hơi lệch về phía phải bên cạnh thước ngắm cơ khí dự phòng mà không có hệ thống ray Picatinny (chỉ có ở các phiên bản cải tiến). Trong ảnh: AUG LMG với nòng dài 621 mm và chân chống chữ V.

Kính ngắm Swarovski 1,5x trang bị trên Steyr AUG nguyên bản.

AUG có cơ chế nạp đạn bằng khí nén (trích khí ngắn) với khả năng lựa chọn chế độ bắn. Thoi nạp đạn xoay của AUG có 7 khóa giúp đưa viên đạn từ hộp tiếp đạn vào buồng đạn. AUG không hề có nút chọn chế độ bắn mà phải thông qua cách kéo cò: kéo cò một nửa sẽ là chế độ bán tự động, còn kéo cò toàn bộ sẽ là chế độ tự động hoàn toàn. Trên mặt trái của báng súng có một nút khóa an toàn, nút này ở màu trắng nghĩa là đang ở chế độ an toàn, còn nếu chuyển sang màu đỏ thì súng đã sẵn sàng khai hỏa. Bằng một vài động tác, xạ thủ có thể dễ dàng thay đổi khe nhả đạn, giúp khẩu súng này thích hợp với các xạ thủ thuận cả tay trái lẫn tay phải.

AUG sử dụng loại đạn 5,56 x 45 mm NATO cho tầm bắn hiệu quả khoảng 400 m, tuy nhiên theo nhà sản xuất thì tầm bắn tối đa của AUG lên đến 2.800 m. Tốc độ bắn của AUG khoảng từ 680 – 750 viên/phút cùng sơ tốc đầu đạn đối với nòng dài 508 mm lến đến 970 m/s. Đây quả thật là một thông số khá tốt đối với khẩu súng trường tấn công sử dụng cỡ đạn 5,56 mm NATO. Tuy nhiên, AUG có một nhược điểm mà hầu hết các khẩu súng trường tấn công sử dụng đạn 5,56 mm đều gặp phải đó là đầu đạn nhẹ, bị mất động năng nhanh dẫn đến tầm sát thương giảm đi khá nhiều đối với mục tiêu ở xa.

AUG sử dụng hộp tiếp đạn bằn polymer cao phân tử có độ bền lớn, thiết kế bán trong suốt giúp xạ thủ quan sát được lượng đạn còn lại. Thông thường, AUG sử dụng hộp tiếp đạn tiêu chuẩn có sức chứa 30 viên, ngoài ra nhà sản xuất cũng chế tạo loại hộp tiếp đạn tròn có sức chứa 40 viên, mỗi khẩu AUG được bán ra sẽ đi kèm với 4 hộp tiếp đạn tiêu chuẩn. Trong ảnh: Thiết bị tiếp đạn vào hộp của AUG.

Steyr AUG có rất nhiều biến thể khác nhau từ nhà sản xuất chính tại nước Áo và các nước mua bản quyền gồm: Steyr AUG A1: Phiên bản tiêu chuẩn, được giới thiệu vào năm 1977. Steyr AUG A2: Phiên bản nâng cấp, được thiết kế lại cần nạp đạn và tương thích với nhiều loại kính ngắm nhờ hệ thống ray Picatiny.

Steyr AUG A3: Phiên bản AUG mới nhất, được giới thiệu vào năm 2005. Đây là khẩu AUG có thiết kế hoàn hảo nhất với 4 thanh ray Picatinny và nhiều cải tiến đáng kể khác. Đây là mẫu thường dùng trong một số lực lượng đặc nhiệm. Trong ảnh: Steyr AUG A3 với kính ngắm EOtech 552, đèn pin và tay nắm dọc.

Steyr AUG P: Phiên bản bán tự động của AUG với nòng ngắn, thích hợp cho thị trường dân sự cùng một số cơ quan thực thi pháp luật. Steyr AUG Para (AUG 9 mm, AUG SMG): Phiên bản tiểu liên của AUG được giới thiệu vào năm 1988, tương thích với loại đạn 9 x 19 mm Parabellum và hộp tiếp đạn Steyr MPi 69 của Steyr TMP. Đây là biến thể khác biệt nhất của AUG khi sử dụng cơ chế nạp đạn bằng phản lực bắn thay vì bằng khí nén như truyền thống. Trong ảnh: Steyr AUG Para với nòng ngắn và cơ chế nạp đạn bằng phản lực bắn.

Tuy không phải là súng trường tấn công bullpup đầu tiên trên thế giới, nhưng AUG đã cho thấy mình chính là khẩu súng có thiết kế bullpup thành công nhất về mặt thương mại. Hiên nay AUG được biên chế trong hàng loạt lực lượng quân đội và cảnh sát trên toàn thế giới mà phải kế đến đó là quân đội và lực lượng  EKO Cobra của Áo, Anh, Mỹ, Malaysia và nhiều nước khác. Trong ảnh: 2 người lính Áo với AUG A2 trong cuộc tập trận Combined Resolve II.

Một người lính New Zealand với khẩu Steyr AUG A1 trên tay.