Ung thư phổi khó phát hiện kể cả giai đoạn sớm

Ung thư phổi là ung thư hay gặp nhất trên toàn cầu, khó phát hiện sớm,
kết quả điều trị cũng rất thấp, gây tử vong nhiều nhất trong các loại
ung thư. Ở Việt Nam, ung thư phổi đứng hàng thứ hai sau ung thư
gan ở cả hai giới nam và nữ. Tuy nhiên ung thư phổi có thể tránh dễ dàng
và chủ động bằng cách không hút thuốc và tránh xa khói thuốc lá.

Ung thư phổi được cho là bắt đầu tại các vị trí tiền ung thư trong
phổi. Những thay đổi đầu tiên trong gene (DNA) của các tế bào phổi có
thể làm các tế bào phát triển nhanh hơn. Tại thời điểm này các thay đổi
không tạo thành khối u, không thể phát hiện được trên Xquang và không
gây ra triệu chứng.

Theo thời gian, các tế bào bất thường có thể có được những thay đổi gen
tiếp tục để tiến đến ung thư thực sự. Các mạch máu xung quanh vị trí
ung thư sinh sôi mạnh mẽ để nuôi dưỡng các tế bào ung thư, sau đó phát
triển và hình thành một khối u đủ lớn có thể nhìn thấy trên các xét
nghiệm hình ảnh như chụp Xquang.

Tại một số điểm, các tế bào từ các ung thư có thể thoát khỏi khối u ban
đầu và lan tràn, di căn tới các bộ phận khác của cơ thể. Ung thư phổi
thường là một căn bệnh đe dọa tính mạng bởi vì nó có xu hướng di căn
ngay cả trước khi nó có thể được phát hiện trên phim X-quang.

Có 2 loại chính của ung thư phổi:

– Ung thư phổi tế bào nhỏ: Chiếm khoảng 10%, diễn tiến ác hơn, khi phát hiện đã cho xâm lấn và di căn xa.

– Ung thư phổi không tế bào nhỏ: Chiếm khoảng 90%, ít ác hơn, phát triển qua từng giai đoạn.

Ung thư phổi là ung thư hay gặp nhất trên toàn cầu, khó phát hiện sớm, kết quả điều trị cũng rất thấp, gây tử vong nhiều nhất trong các loại ung thư. Ảnh: rushradiosurgery

Các yếu tố nguy cơ ung thư phổi

– Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu đối với ung thư phổi.
90% các ca ung thư phổi liên quan đến thuốc lá. Nếu không hút thuốc, hít
thở khói thuốc của người khác cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển
ung thư phổi khoảng 30%.

– Radon là một loại khí phóng xạ tự nhiên, kết quả từ sự phân hủy của
uranium trong đất và đá. Radon không thể nhìn thấy, nếm hoặc ngửi được.
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ, radon là nguyên nhân thứ hai dẫn đến
ung thư phổi và là nguyên nhân hàng đầu của những người không hút thuốc.

– Amiăng là một loại khoáng chất tự nhiên có tác dụng chống cháy và
cách nhiệt, được sử dụng trong việc xây dựng và vật liệu xây dựng trong
một số quy trình sản xuất. Khi amiăng được hít vào, có thể gây kích
thích phổi và cuối cùng có thể gây ra bệnh phổi. Những người hút thuốc
và tiếp xúc với amiăng có nguy cơ cao phát triển bệnh ung thư phổi.

– Ô nhiễm không khí ngoài trời ước tính chiếm khoảng 1-2% ung thư phổi.

– Khoảng 8% ung thư phổi là do các yếu tố di truyền. Người có người
thân trong gia đình bị ung thư phổi, nguy cơ ung thư phổi tăng lên 2,4
lần. Điều này có thể do sự kết hợp của các gen.

Các dấu hiệu và triệu chứng ung thư phổi

Ung thư phổi giai đoạn sớm không có triệu chứng.

Khi bệnh phát triển nhiều bắt đầu xuất hiện các triệu chứng:

– Triệu chứng hô hấp: Ho, ho ra máu, thở khò khè hoặc khó thở.

– Triệu chứng toàn thân: Sụt cân, sốt, mệt mỏi, chán ăn.

– Các triệu chứng do khối u xâm lấn vào các cấu trúc lân cận: Đau ngực, đau xương, khó nuốt, khan tiếng, phù mặt cổ.

Điều trị ung thư phổi

Kết quả và thời gian điều trị phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn và
sức khỏe tổng thể của người đó, được đo bởi tình trạng hoạt động.

Ung thư phổi không tế bào nhỏ: điều trị chủ yếu là phẫu trị, tiên lượng
tùy thuộc vào giai đoạn bệnh, khối u còn cắt được hay đã xâm lấn, di
căn xa không cắt được. Khi không còn phẫu thuật được thì xạ trị, hóa trị
có vai trò điều trị hỗ trợ, nâng đỡ, giảm bớt triệu chứng và khó chịu
cho bệnh nhân. Ung thư phổi phát hiện khi còn khu trú tỷ lệ chữa khỏi là
50%, còn phát hiện giai đoạn trễ tỷ lệ chữa khỏi chỉ 3,5%.

Ung thư phổi tế bào nhỏ: Ác tính nhiều, khi phát hiện đã phát triển lan
tràn và di căn xa. Hơn nữa loại này nhạy với hóa trị nên phương pháp
điều trị chủ yếu là hóa trị. Có thể kết hợp xạ trị khi cần, tuy nhiên
việc điều trị chỉ mang tính nâng đỡ, chứ không thể trị hết bệnh.

Phòng ngừa ung thư phổi

Cách tốt nhất để giảm nguy cơ ung thư phổi không phải là để hút thuốc và tránh hít phải khói thuốc của người khác.

Một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả cũng có thể
giúp giảm nguy cơ ung thư phổi ở cả người hút thuốc và người không hút
thuốc.

Theo BS Lê Nguyễn Khánh Duy – VnExpress